مکتوبات ایمان انصاری فر

توقیت از ماده «وقت» بوده و وقت به معنای مقداری از زمان می‌باشد. اما در اصطلاح [مباحث مهدویت] مشخص نمودن وقت برای ظهور حضرت صاحب الأمر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است

حدیث ۱:
عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى جَمِیعاً عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ اَلثُّمَالِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: یَا ثَابِتُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى قَدْ کَانَ وَقَّتَ هَذَا اَلْأَمْرَ فِی اَلسَّبْعِینَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ اَلْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ تَعَالَى عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَى أَرْبَعِینَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاکُمْ فَأَذَعْتُمُ اَلْحَدِیثَ فَکَشَفْتُمْ قِنَاعَ اَلسَّتْرِ وَ لَمْ یَجْعَلِ اَللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِکَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ «یَمْحُوا اَللّٰهُ مٰا یَشٰاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ اَلْکِتٰابِ» قَالَ أَبُو حَمْزَةَ فَحَدَّثْتُ بِذَلِکَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ قَدْ کَانَ کَذَلِکَ

ابو حمزه ثمالی می‌گوید: شنیدم امام باقر (علیه السلام) می‌فرمود: ای ثابت! همانا خدای تبارک و تعالی این امر را در سال هفتاد معین کرد. پس چون امام حسین (علیه السلام) کشته شد، خشم خدای تعالی بر اهل زمین سخت گشت و آن را تا صد و چهل به تأخیر انداخت. سپس ما به شما خبر دادیم، [و شما] آن خبر را فاش کردید و از آن پرده برداشتید. بعد از آن خداوند برای آن وقتی نزد ما قرار نداد؛ خدا هر چه را بخواهد محو می‌کند و ثابت می‌گذارد و اصل کتاب نزد اوست. ابو حمزه می‌گوید: من این حدیث را به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم، فرمود: چنین بوده است

الکافی، جلد ١ صفحه ٣۶٨، چاپ دار الکتب الإسلامیة
الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٩٣، چاپ مکتبة الصدوق
الغیبة (للشیخ الطوسی)، صفحه ۴٢٨، چاپ مؤسسة المعارف الإسلامیة

علامه مجلسی (رضوان الله علیه) در کتاب "مرآة العقول" مراد از "وقّت هذا الأمر" را ظاهر شدن حق توسط یکی از ائمه (علیهم السلام)، غیر از وجود امام زمان (علیه السلام) دانسته و مبدا گشایش امور شیعیان در سال هفتاد هجری را از زمان هجرت یا بعثت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ذکر می‌کند. گویا در این رخداد، بدا و تغییر مصلحت الهی، به واسطه کم کاری شیعیان صورت پذیرفته است.

ایشان همچنین مراد از وقایع سال‌های «هفتاد» و «صد و چهل» را به صورت احتمالی به وقایعی مانند: شهادت امام حسین (علیه السلام) در کربلا، خروج امام رضا (علیه السلام) از مدینه و خلافت ایشان، خروج زید بن علی بن الحسین در سال صد و بیست و دو، خروج ابومسلم خراسانی و سقوط بنی امیه، قیام مختار و نهضت علمی و گسترش تشیع در عصر امام صادق (علیه السلام) نسبت می‌دهد.

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، جلد ۴ صفحه ١٧٠، چاپ دار الکتب الإسلامیة

و در ادامه می نویسد:

"وقتا عندنا" ای لا نعلمه أو لا نخبر به و لم یؤذن لنا فی الإخبار بالأمور البدائیة فیه

مراد از (وقتا عندنا) این است که، وقت فرمان این امر را نمی‌دانیم و یا اینکه، مجاز به خبر دادن به شما در امور بدائیه نیستیم

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، جلد ۴ صفحه ١٧٢، چاپ دار الکتب الإسلامیة

همچنین ملا صالح مازندرانی (رحمه الله) می‌نویسد:

و لم یجعل اللّه له بعد ذلک وقتا عندنا أی لم یجعل لنا توقیته بعد ذلک، و لا یجوز لنا اظهار وقته و یحتمل أن یکون المراد أنه لم یجعل لنا علما بوقته بعد ذلک

بعد از آن خداوند برای آن وقتی نزد ما قرار نداد یعنی: خداوند اذن بیان وقت را نداده و جایز نیست که آن را آشکار کنیم. و شاید مراد این باشد که ما نیز علم به وقت دیگر نداریم و خداوند به ما نیز وقتی را نیاموخته است.

شرح الکافی (الملا صالح المازندرانی)، جلد ۶ صفحه ٣٣٢، چاپ دار إحیاء التراث العربی - مؤسسة التاریخ العربی

این روایت، عدم وقت گذاری در مورد ظهور و هرگونه گشایش را نهی می‌کند. و با توجه به اینکه در این امور احتمال بدا و تغییر مصلحت وجود دارد، نمی توان برای امر ظهور زمان مشخص نمود

حدیث ۲:
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ اَلْخَطَّابِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ کَثِیرٍ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ مِهْزَمٌ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَخْبِرْنِی عَنْ هَذَا اَلْأَمْرِ اَلَّذِی نَنْتَظِرُ مَتَى هُوَ فَقَالَ یَا مِهْزَمُ کَذَبَ اَلْوَقَّاتُونَ وَ هَلَکَ اَلْمُسْتَعْجِلُونَ وَ نَجَا اَلْمُسَلِّمُونَ

عبد الرحمن بن کثیر می‌گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) نشسته بودم که مِهزَم وارد شد و عرض کرد: جانم به قربانت؛ به من خبر دهید این امری که در انتظارش هستیم کی واقع می‌شود؟ فرمود: ای مهزم! دروغ گفتند وقت‌گذاران و هلاک شدند شتاب‌کنندگان و نجات یافتند تسلیم‌شوندگان

الکافی، جلد ١ صفحه ٣۶٨، چاپ دار الکتب الإسلامیة
الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٩۴، چاپ مکتبة الصدوق
الغیبة (للشیخ الطوسی)، صفحه ۴٢۶، چاپ مؤسسة المعارف الإسلامیة
الإمامة والتبصرة من الحیرة، صفحه ٩۵، چاپ مدرسة الإمام المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

نکته:
در کتاب "الغیبة" شیخ طوسی و "الإمامة والتبصرة" علی بن بابویه قمی (رحمة الله علیهما) عبارت "وَ إِلَیْنَا یَصِیرُونَ - و به سوى ما باز خواهند گشت" نیز در متن حدیث وارد شده است [به تصاویر کتب مراجعه کنید]

حدیث ۳:
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ اَلْقَائِمِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَقَالَ کَذَبَ اَلْوَقَّاتُونَ إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ لاَ نُوَقِّتُ

ابوبصیر می‌گوید: از امام صادق (علیه السلام) راجع به قائم (علیه السلام) پرسیدم، حضرت فرمود: وقت‌گذاران دروغگویند، ما خانواده‌ای هستیم که وقت تعیین نمی‌کنیم

الکافی، جلد ١ صفحه ٣۶٨، چاپ دار الکتب الإسلامیة
الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٩۴، چاپ مکتبة الصدوق

حدیث ۴:
أَحْمَدُ بِإِسْنَادِهِ قَالَ: قَالَ: أَبَی الله إِلَّا أَنْ یُخَالِفَ وَقْتَ الْمُوَقِّتِینَ

الکافی، جلد ١ صفحه ٣۶٨، چاپ دار الکتب الإسلامیة
 
أَخْبَرَنَا أَبُو سُلَیْمَانَ أَحْمَدُ بْنُ هَوْذَةَ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِیمُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلنَّهَاوَنْدِیُّ بِنَهَاوَنْدَ سَنَةَ ثَلاَثٍ وَ سَبْعِینَ وَ مِائَتَیْنِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ حَمَّادٍ اَلْأَنْصَارِیُّ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ سَنَةَ تِسْعٍ وَ عِشْرِینَ وَ مِائَتَیْنِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: أَبَى اَللَّهُ إِلاَّ أَنْ یُخْلِفَ وَقْتَ اَلْمُوَقِّتِینَ

الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٨٩، چاپ مکتبة الصدوق
 
امام صادق (علیه السلام) فرمود: إبا دارد خداوند مگر آنکه با وقتی که تعیین‌کنندگان معین کرده‌اند، مخالفت کند. [یعنی حتما خداوند با وقت تعیین‌کنندگان مخالفت می‌کند]

حدیث ۵:
اَلْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ اَلْخَزَّازِ عَنْ عَبْدِ اَلْکَرِیمِ ابْنِ عُمَرَ اَلْخَثْعَمِیِّ عَنِ اَلْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لِهَذَا اَلْأَمْرِ وَقْتٌ فَقَالَ کَذَبَ اَلْوَقَّاتُونَ کَذَبَ اَلْوَقَّاتُونَ کَذَبَ اَلْوَقَّاتُونَ إِنَّ مُوسَى عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ لَمَّا خَرَجَ وَافِداً إِلَى رَبِّهِ وَاعَدَهُمْ ثَلاَثِینَ یَوْماً فَلَمَّا زَادَهُ اَللَّهُ عَلَى اَلثَّلاَثِینَ عَشْراً قَالَ قَوْمُهُ قَدْ أَخْلَفَنَا مُوسَى فَصَنَعُوا مَا صَنَعُوا فَإِذَا حَدَّثْنَاکُمُ اَلْحَدِیثَ فَجَاءَ عَلَى مَا حَدَّثْنَاکُمْ بِهِ فَقُولُوا صَدَقَ اَللَّهُ وَ إِذَا حَدَّثْنَاکُمُ اَلْحَدِیثَ فَجَاءَ عَلَى خِلاَفِ مَا حَدَّثْنَاکُمْ بِهِ فَقُولُوا صَدَقَ اَللَّهُ تُؤْجَرُوا مَرَّتَیْنِ

فضیل بن یسار می‌گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: برای این امر وقتی هست؟ فرمود: وقت‌گذاران دروغ می‌گویند؛ وقت‌گذاران دروغ می‌گویند؛ وقت‌گذاران دروغ می‌گویند. همانا موسی (علیه السلام) وقتی (در طور سینا) به پروردگار خود برای پیغام بردن وارد شد قومش را وعده سی روز داد و چون خدا ده روز بر سی روز افزود قومش گفتند: موسی (علیه السلام) با ما خلف وعده کرد و کردند آنچه کردند (گوساله پرست شدند). پس اگر ما خبری به شما گفتیم و طبق گفته ما واقع شد، بگوئید: خدا راست فرموده است و اگر به شما خبری گفتیم و بر خلاف گفته ما واقع شد، بگوئید: خدا راست فرموده است تا دو پاداش گیرید (چرا که احتمال بداء و تغییر وجود دارد)

الکافی، جلد ١ صفحه ٣۶٨، چاپ دار الکتب الإسلامیة

حدیث ۶:
اَلْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ اَلْأَنْبَارِیِّ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مِهْزَمٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: ذَکَرْنَا عِنْدَهُ مُلُوکَ آلِ فُلاَنٍ فَقَالَ إِنَّمَا هَلَکَ اَلنَّاسُ مِنِ اِسْتِعْجَالِهِمْ لِهَذَا اَلْأَمْرِ إِنَّ اَللَّهَ لاَ یَعْجَلُ لِعَجَلَةِ اَلْعِبَادِ إِنَّ لِهَذَا اَلْأَمْرِ غَایَةً یَنْتَهِی إِلَیْهَا فَلَوْ قَدْ بَلَغُوهَا لَمْ یَسْتَقْدِمُوا سَاعَةً وَ لَمْ یَسْتَأْخِرُوا

مِهزَم می‌گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) از سلاطین آل فلان (بنی امیه) سخن به میان آوردیم، حضرت فرمود: مردم به واسطه شتابشان برای این امر هلاک گشتند. همانا خداوند برای شتاب بندگان شتاب نمی‌کند، برای این امر پایانی است که باید به آن برسد، و اگر مردم به آن پایان رسیدند، ساعتی پیش و پس نمی‌شود

الکافی، جلد ١ صفحه ٣۶٩، چاپ دار الکتب الإسلامیة
الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٩۶، چاپ مکتبة الصدوق

طبق این روایت، مِهزَم امید داشته که با انقراض دولت بنی امیه، دولت اهل بیت (علیهم السلام) آغاز شود، اما این امر محقق نشد و بنی عباس حاکم بر مردم شدند. اما جواب امام صادق (علیه السلام) که می‌فرماید: کسانی که در برپایی دولت حق عجله کنند خود را به هلاکت انداخته‌اند، کنایه از این است زمان حکومت ما نرسیده است، چرا که اگر زمان آن برسد لحظه‌ای به تاخیر نمی‌افتد

علامه مجلسی در شرح عبارت "هَلَکَ اَلنَّاسُ مِنِ اِسْتِعْجَالِهِمْ" می‌نویسد:

"إنما هلک الناس" ای الذین یخرجون فی دولة الباطل قبل انقضاء مدتها کزید و محمد و إبراهیم و أضرابهم" لهذا الأمر"ای لغلبة الحق أو لإزالة دولة الباطل؛

«هلک الناس»، یعنی کسانی که قبل از انقضای دولت باطل خروج کنند، مثل قیام زید و محمد و ابراهیم و امثال آنان خود را به هلاکت انداخته‌اند

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، جلد ۴ صفحه ١٧٩، چاپ دار الکتب الإسلامیة

حدیث ۷:
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ عَنْ سَیْفٍ اَلتَّمَّارِ عَنْ أَبِی اَلْمُرْهِفِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: اَلْغَبَرَةُ عَلَى مَنْ أَثَارَهَا هَلَکَ اَلْمَحَاضِیرُ، قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا اَلْمَحَاضِیرُ قَالَ اَلْمُسْتَعْجِلُونَ أَمَا إِنَّهُمْ لَنْ یُرِیدُوا إِلاَّ مَنْ یَعْرِضُ لَهُمْ ثُمَّ قَالَ یَا أَبَا اَلْمُرْهِفِ أَمَا إِنَّهُمْ لَمْ یُرِیدُوکُمْ بِمُجْحِفَةٍ إِلاَّ عَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمْ بِشَاغِلٍ ثُمَّ نَکَتَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فِی اَلْأَرْضِ ثُمَّ قَالَ یَا أَبَا اَلْمُرْهِفِ قُلْتُ لَبَّیْکَ قَالَ أَ تَرَى قَوْماً حَبَسُوا أَنْفُسَهُمْ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ ذِکْرُهُ لاَ یَجْعَلُ اَللَّهُ لَهُمْ فَرَجاً بَلَى وَ اَللَّهِ لَیَجْعَلَنَّ اَللَّهُ لَهُمْ فَرَجاً

ابو مُرهِف از امام باقر (علیه السلام) روایت می‌کند که فرمود: غبار بر سر کسی بنشیند که آن را برانگیزد (ضرب المثلی است عربی، یعنی هر که فتنه‌ای برانگیزد زیانش به خود او برگردد) و محاضیر هلاک گشتند. گفتم: قربانت گردم، محاضیر چه کسانی هستند؟ فرمود: شتاب کنندگان (در ظهور دولت حق، آنان که شتاب دارند هر چه زودتر دولت حقه برپا گردد). بدان که آنان (یعنی مخالفین شما) برای شما توطئه چینی نکنند مگر برای کسی که متعرض (حکومت) آنها شود، سپس فرمود: ای ابا مُرهِف! بدان که آنها توطئه چینی برای شما نکنند، جز آنکه خدای عزّ وجلّ برای آنها کاری (که مانع اجرای نقشه آنها گردد) پیش آورد. سپس امام باقر (علیه السلام) چیزی به زمین کوبید؛ آنگاه فرمود: ای ابا مُرهِف! گفتم: بله. فرمود: آیا مردمی که خود را برای خدای عزّ وجلّ وقف کرده اند چنان [می] بینی که خدا برای آنها گشایشی مقرر نفرماید؟ چرا؛ به خدا سوگند که به طور حتم خدا برای ایشان گشایشی مقرر سازد

الکافی، جلد ٨ صفحه ٢٧٣، چاپ دار الکتب الإسلامیة
الغیبة (للنعمانی)، صفحه ١٩۶، چاپ مکتبة الصدوق

علامه مجلسی در شرح عبارت "هَلَکَ اَلْمَحَاضِیرُ" می‌نویسد:

هلک المحاضیر أی المستعجلون فی ظهور دولة الحق قبل أوانها

محاضیر کسانی هستند که قبل از اینکه زمان دولت حق برسد عجله می‌کنند و این باعث هلاکت آنان می‌شود

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، جلد ٢۶ صفحه ٢٨٠، چاپ دار الکتب الإسلامیة

حدیث ۸:
... یَا ابْنَ النُّعْمَانِ! إِنَّ الْعَالِمَ لَا یَقْدِرُ أَنْ یُخْبِرَکَ بِکُلِّ مَا یَعْلَمُ لِأَنَّهُ سِرُّ الله الَّذِی أَسَرَّهُ إِلَی جَبْرَئِیلَ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ جَبْرَئِیلُ علیه السلام إِلَی مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم وَ أَسَرَّهُ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله و سلم إِلَی عَلِیٍّ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ عَلِیٌّ علیه السلام إِلَی الْحَسَنِ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ الْحَسَنُ علیه السلام إِلَی الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ الْحُسَیْنُ علیه السلام إِلَی عَلِیٍّ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ عَلِیٌّ علیه السلام إِلَی مُحَمَّدٍ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ مُحَمَّدٌ علیه السلام إِلَی مَنْ أَسَرَّهُ فَلَا تَعْجَلُوا فَوَالله لَقَدْ قَرُبَ هَذَا الْأَمْرُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فَأَذَعْتُمُوهُ فَأَخَّرَهُ الله وَ الله مَا لَکُمْ سِرٌّ إِلَّا وَ عَدُوُّکُمْ أَعْلَمُ بِهِ مِنْکُمْ...

... امام صادق (علیه السلام) فرمود: ای پسر نعمان! عالِم نمی‌تواند هر چه را می‌داند به تو بگوید، اینها اسراری است که خداوند به جبرئیل فرموده، جبرئیل به محمد (صلی الله علیه و آله) و محمد به علی (علیه السلام) و علی به حسن (علیه السلام) و حسن به حسین (علیه السلام) و حسین به علی (امام سجاد علیه السلام) و علی به محمد (امام باقر علیه السلام) و محمد به آن کسی که فرموده (یعنی: خود آن بزرگوار) پس شتاب نکنید. به خدا، سه بار این امر (فرج آل محمد صلی الله علیه و آله و حکومت حق) نزدیک شده و بر اثر افشاگری شما به تأخیر افتاده، به خدا، شما هیچ سرّی ندارید جز اینکه دشمنانتان از آن آگاه ترند...

تحف العقول، صفحه ٣١٠، چاپ مؤسسة النشر الإسلامی

حدیث ۹:
أَخْبَرَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ عُبَیْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى اَلْعَبَّاسِیِّ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ : یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَکَ عَنَّا تَوْقِیتاً فَلاَ تَهَابَنَّ أَنْ تُکَذِّبَهُ فَإِنَّا لاَ نُوَقِّتُ لِأَحَدٍ وَقْتاً

محمد بن مسلم می‌گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: ای محمد! هر کس به نقل از ما (اهل بیت) تعیین وقتی را به تو خبر داد، هرگز از اینکه او را تکذیب کنی هراس نداشته باش، که ما برای هیچ کس زمانی را (برای ظهور امام زمان علیه السلام) تعیین نمی‌کنیم

الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٨٩، چاپ مکتبة الصدوق
الغیبة (للشیخ الطوسی)، صفحه ۴٢۶، چاپ مؤسسة المعارف الإسلامیة

حدیث ۱۰:
حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ عُبَیْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى اَلْعَلَوِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْقَلاَنِسِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ عَنْ أَبِی بَکْرٍ اَلْحَضْرَمِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ یَقُولُ: إِنَّا لاَ نُوَقِّتُ هَذَا اَلْأَمْرَ

ابوبکر حضرمی می‌گوید: شنیدم امام صادق (علیه السلام) می‌فرمود: ما (اهل بیت) زمانی را برای (ظهور) این امر معین نمی‌کنیم

الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٨٩، چاپ مکتبة الصدوق

حدیث ۱۱:
أَخْبَرَنَا عَلِیُّ بْنُ اَلْحُسَیْنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَسَّانَ اَلرَّازِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ اَلْکُوفِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ جَبَلَةَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ  فِدَاکَ مَتَى خُرُوجُ اَلْقَائِمِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ لاَ نُوَقِّتُ وَ قَدْ قَالَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَذَبَ اَلْوَقَّاتُونَ...

ابو بصیر می‌گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: فدایت شوم، خروج قائم (علیه السلام) چه زمانی خواهد بود؟ فرمود: ای ابامحمد! ما خاندان [اهل بیت] هرگز وقتی را معیّن نمی‌کنیم، زیرا پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: تعیین کنندگان [وقت ظهور] دروغ می‌گویند...

الغیبة (للنعمانی)، صفحه ٢٨٩، چاپ مکتبة الصدوق

حدیث ۱۲:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ الْکُلَیْنِیُّ رحمة الله قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ الْکُلَیْنِیُّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ یَعْقُوبَ قَالَ: سَأَلْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِیَّ أَنْ یُوصِلَ لِی کِتَاباً قَدْ سَأَلْتُ فِیهِ عَنْ مَسَائِلَ أَشْکَلَتْ عَلَیَّ فَوَرَدَتْ فِی التَّوْقِیعِ بِخَطِّ مَوْلَانَا صَاحِبِ الزَّمَانِ علیه السلام أَمَّا مَا سَأَلْتَ عَنْهُ أَرْشَدَکَ الله وَ ثَبَّتَکَ مِنْ أَمْرِ الْمُنْکِرِینَ لِی مِنْ أَهْلِ بَیْتِنَا وَ بَنِی عَمِّنَا فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ الله عَزَّ وَ جَلَّ وَ بَیْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ وَ مَنْ أَنْکَرَنِی فَلَیْسَ مِنِّی وَ سَبِیلُهُ سَبِیلُ ابْنِ نُوحٍ علیه السلام أَمَّا سَبِیلُ عَمِّی جَعْفَرٍ وَ وُلْدِهِ فَسَبِیلُ إِخْوَةِ یُوسُفَ علیه السلام.... وَ أَمَّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَإِنَّهُ إِلَی الله تَعَالَی ذِکْرُهُ وَ کَذَبَ الْوَقَّاتُون

اسحاق بن یعقوب می‌گوید: از محمد بن عثمان عَمْری درخواست کردم نامه‌ای را که مشتمل بر مسائل دشواری بود به محضر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) برساند، پس توقیعی به خط مولای ما صاحب الزمان (علیه السلام) به دستم رسید: خداوند تو را ارشاد کند و پایدار بدارد، امّا سؤالی که درباره منکران از خاندان و عموزادگان ما کردی، بدان که بین خدای تعالی و هیچ کس خویشاوندی نیست، و کسی که مرا انکار کند از من نیست و راه او مانند راه پسر نوح است، اما راه عمویم جعفر و فرزندانش راه برادران یوسف است... و اما ظهور فرج، آن با خدای تعالی است و تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند

کمال الدین، جلد ٢ صفحه ۴۳۹، چاپ مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
الغیبة (للشیخ الطوسی)، صفحه ٢٩٠، چاپ مؤسسة المعارف الإسلامیة
إعلام الورى بأعلام الهدى، صفحه ۴۳۷، چاپ مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
الإحتجاج، جلد ۲ صفحه ۵۴۲، چاپ دار الأُسوة للطباعة والنشر
 

حدیث ۱۳:
اَلْفَضْلُ بْنُ شَاذَانَ عَنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ یَزِیدَ اَلصَّحَّافِ عَنْ مُنْذِرٍ اَلْجَوَّازِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: کَذَبَ اَلْمُوَقِّتُونَ مَا وَقَّتْنَا فِیمَا مَضَى وَ لاَ نُوَقِّتُ فِیمَا یَسْتَقْبِلُ

امام صادق (علیه السلام) فرمود: وقت‌گذاران دروغ می‌گویند، و ما اهل بیت (علیهم السلام) در گذشته وقت تعین نکرده و برای آینده هم زمانی مشخص نمی‌کنیم

الغیبة (للشیخ الطوسی)، صفحه ۴٢۶، چاپ مؤسسة المعارف الإسلامیة

حدیث ۱۴:
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی هَاشِمٍ عَنْ سُفْیَانَ اَلْجَرِیرِیِّ عَنْ أَبِی مَرْیَمَ اَلْأَنْصَارِیِّ عَنْ هَارُونَ بْنِ عَنْتَرَةَ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَمِعْتُ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ مَرَّةً بَعْدَ مَرَّةٍ وَ هُوَ یَقُولُ وَ شَبَّکَ أَصَابِعَهُ بَعْضَهَا فِی بَعْضٍ ثُمَّ قَالَ تَفَرَّجِی تَضَیَّقِی وَ تَضَیَّقِی تَفَرَّجِی ثُمَّ قَالَ هَلَکَتِ اَلْمَحَاضِیرُ وَ نَجَا اَلْمُقَرَّبُونَ وَ ثَبَتَ اَلْحَصَى عَلَى أَوْتَادِهِمْ أُقْسِمُ بِاللَّهِ قَسَماً حَقّاً إِنَّ بَعْدَ اَلْغَمِّ فَتْحاً عَجَباً

هارون بن عَنْتَرَة از پدرش روایت کرده که گفت: بارها امیرالمومنین (علیه السلام) را دیدم که انگشتان خود را مشبک می‌ساخت و درهم می‌کرد و (دنیا را مخاطب ساخته یا حکایت نفس می‌کرد و) می‌فرمود: فراخ شو و تنگ شو و تنگ شو و فراخ شو. سپس فرمود: شتاب کنندگان (در امر فرج و ظهور ما) هلاک شدند، و مقربان (یا آنان که آن را نزدیک دانند) نجات یافتند، و سنگریزه بر سر میخ (قدرت) آنها به جای مانده، سوگند می‌خورم به خدا از روی راستی، همانا پس از اندوه و غم فتح و گشایش شگفت آوری است

الکافی، جلد ٨ صفحه ٢٩۴، چاپ دار الکتب الإسلامیة

حدیث ۱۵:
حَدَّثَنَا أَبِی رَضِیَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى بْنِ عُبَیْدٍ اَلْیَقْطِینِیُّ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَى عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ آبَائِهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ : أَنَّ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ... لاَ تُعَاجِلُوا اَلْأَمْرَ قَبْلَ بُلُوغِهِ فَتَنْدَمُوا وَ لاَ یَطُولَنَّ عَلَیْکُمُ اَلْأَمَدُ فَتَقْسُوَ قُلُوبُکُمْ...

امیرالمومنین (علیه السلام) فرمود: پیش از رسیدن (دولت حق) شتاب نکنید که پشیمان می‌شوید، و مدت آن را دراز نشمارید که باعث قساوت دلهایتان می‌گردد

الخصال، جلد ٢ صفحه ۶٢٢، چاپ مؤسسة النشر الإسلامی

می‌گویم:
به پانزده روایت در این باب اکتفا کردیم. حاصل احادیث آنکه ما (اهل بیت) زمانی را (برای ظهور) تعیین نمی‌کنیم و هر کس تعیین وقتی را از ما برای شما روایت کرد او را تصدیق نکنید و از اینکه او را دروغگو بخوانید هراس نداشته باشید. وظیفه‌ای که مؤمنین در زمان غیب حضرت صاحب الأمر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دارند آن است که تسلیم فرمایشات ائمه اطهار (علیهم السلام) باشند. چرا که ایشان حجت معصوم خداوند متعال هستند و خطا در گفتار و کردار ایشان راه ندارد